Іронія разглядаецца, як спосаб непрамой адзнакі або адной з формаў эмацыйнай крытыкі, дзе за дадатным успрыманнем хаваецца насмешка. Іранічны жанр хваліць тое, што, па сутнасці, адмаўляе.

Зараджэнне пачалося ў літаратуры і звязана з распаўсюджваннем постмадэрнізму. Рысы постмадэрнісцкай іроніі звязаны з адноснасцю ўстановак і правілаў, а таксама творчай свабодай, сціраючы межы паміж высокімі і нізкімі формамі мастацтва.

У выяўленчым мастацтве аб'ектам іроніі лічыцца не толькі пэўныя з'явы, але і любая сістэма ці спарадкаванасць. Іранічны змест не абавязкова павінен быць закладзены ў самім сюжэце да твора мастацтваў, такім яго можа зрабіць прастора або кантэкст, у якім яно аказваецца. Іронія стварае сімвалы, глыбокія сэнсы, метады новага бачання знаёмых рэчаў, але не высмейвае іх.

Што нельга сказаць аб з'яўленні жанру ў мастацтве сацыялістычнага рэалізму. Тут з дапамогай іранічнага камедыйнага падыходу ствараецца супрацьстаянне супраць патрабаванага мастацкага выявы рэчаіснасці, якая адпавядае задачам ідэйнай пераробкі і выхавання ў духу сацыялізму.

Іронія ў мастацтве стварае сэнсавую шматпланавасць, выклікае няўпэўненасць у тым, якую эмоцыю можна ці нельга выказваць: смех, здзіўленне, адчуванне неадпаведнасці, дысананс. Камічныя павароты выклікаюць пачуццё сумневу.

Паказальны прадстаўнік беларускага сучаснага мастацтва Міхась Гулін выкарыстоўвае падыход іроніі, фармуючы магчымасць адхіленай адзнакі сітуацыі. Сумяшчаючы рэальнае і выдуманае і ствараючы мультывізаваных персанажаў, мастак разважае над тым, што адбываецца ў сучасным мастацтве, сацыяльнымі і грамадска-палітычнымі пытаннямі, выкарыстоўваючы культурныя знакі і зразумелыя масавай публіцы знакі.

У працы “Амар” з серыі “Найновая гісторыя” адбываецца адсылка да кітчавага амара Джэфа Кунса і да палотнаў мастака Філіпа Колберта (часта звяртаецца да жанру іронія). Міхаілу Гуліну належаць словы: "Адной з важных якасцей сучаснага мастацтва з'яўляецца яго здольнасць да самаіроніі".

На сваіх палотнах Валянцін Губараў іранічна паказвае штодзённасць маленькім чалавекам і эстэтыку "неразвітага сацыялізму". У Беларусі яго карціны названыя "недарэчнай іроніяй", але знайшлі сваё прызнанне ў Францыі.

имена

термины

произведения