Захапляльнае падарожжа ў часе: "Чаромушкінская адысея" Андрэя Логінава

Часам самыя цікавыя падарожжы здараюцца выпадкова. Так здарылася з Андрэем Логінавым, калі ён пачуў гісторыю пра закінуты дом фатографа ў беларускай вёсцы. Уявіце сабе вёску, дзе жыццё віруе вакол калгаса, а маладое пакаленне пераехала ў горад, у пошуках лепшай долі. Тым не менш некаторыя жыхары ўсё ж памятаюць візіты да фатографа ў даліну. Калі яны былі дзецьмі, гэта было месца, дзе яны фатаграфаваліся з членамі сваёй сям'і, святочна апранутымі для асаблівага выпадку. Цяпер яны расказвалі Андрэю Логінаву пра аўру незвычайнасці, якую адчулі, калі ўвекавечвалі свае фізіяноміі, і паказвалі яму дарогу да напаўразбуранага, закінутага дома фатографа. Мастак знайшоў дом пасярод хуткарослага падлеску з некаторымі старымі фруктовымі дрэвамі, якія яшчэ стаяць.

Дах дома ўжо часткова абваліўся, але пад ложкам фатографа Андрэй Логінаў знайшоў сапраўдны скарб: некалькі каробак са шклянымі негатывамі і пейзажны фотафон. Частка негатываў захавалася цэлай, іншыя былі зламаныя або заплесневелыя з-за вільгаці, якая пранікла ў дом. Фатограф працаваў з 30-х па 50-я гг. З часам твары і сілуэты сфатаграфаваных людзей сталі размытымі і невыразнымі; яны нібы знікалі ці – наадварот – з’яўляліся, як прывіды. На шкляных негатывах вяскоўцы пазіруюць перад намаляваным пейзажам. Ва ўсіх сур'ёзныя выразы твараў, нібы яны ведалі, што ўвойдуць у гісторыю.

Андрэй Логінаў нечакана дакрануўся да гісторыі гэтай беларускай вёскі, літаральна трымаў яе ў руках. Ён стаў даследчыкам, падарожнікам у часе, які мог злучыць мінулае з сучаснасцю. "Чаромушкінская адысея" — так ён назваў праект, падкрэсліваючы незвычайна прывідны аспект свайго падарожжа ў часе.

Праект складаецца з трох кампанентаў з розных часавых слаёў: старых шкляных негатываў, пейзажнага фотафона і нядаўна зробленых чорна-белых фотаздымкаў. Выратаваўшы ўсе гэтыя каштоўнасці з фотамайстэрні, Андрэй Логінаў перад знойдзеным фотафонам пачаў фатаграфаваць сённяшніх вяскоўцаў. Ён чуйна слухаў іх аповеды і ўсё глыбей знаёміўся з гісторыяй вёскі.

Такім чынам, у кантэксце "Чаромушкінскай адысеі" Андрэя Логінава аднолькава значныя і тое, і другое — і новыя фатаграфіі, і рэліквіі, знойдзеныя ў закінутым доме. Матэрыяльнасць шкляных негатываў і фатаграфічны фон выклікаюць успаміны, якія стымулююць уяўленне гледача. Праект пытаецца як пра макрагісторыю, так і пра зрухі межаў (да Другой сусветнай вайны вёска належала Польшчы), а таксама пра мікрагісторыю жыхароў гэтай вёскі – калі фотамайстэрня яшчэ працавала, як і сёння.

Такім чынам, “Чаромушкінская адысея” візуальна апавядае пра лёсы жыхароў той ці іншай вёскі (з моманту здымкі гістарычных фотаздымкаў тут была калектывізацыя, Другая сусветная вайна, Савецкі Саюз, рэжым Лукашэнкі). Гэтая суровая гісторыя адлюстроўваецца ў тварах людзей, якія стаяць перад камерай: іх лёсы, аднак, універсалізуюцца на фоне гістарычных і сучасных падзей. Матэрыяльнасць старых фотаздымкаў, шкляныя негатывы і фатаграфічны фон таксама з'яўляюцца галоўнымі ў якасці нечалавечых акцёраў: іх простая прысутнасць распавядае гісторыю без слоў.

Андрэй Логінаў, які адкрыў закінуты дом фатографа і працягнуў фатаграфічную працу з сучаснымі жыхарамі вёскі, не толькі сам здзейсніў падарожжа ў часе, але і бярэ з сабой нас – адрасатаў праекта. Мастак увайшоў у ролю вясковага фатографа і працягнуў сваю справу. Сродкамі фатаграфіі ён закруціў час у пятлю: сучасныя людзі фатаграфуюцца перад старым фотафонам, быццам займаючы месца тых, хто пазіраваў у 1930-50-я гады.

Андрэй Логінаў нарадзіўся ў Мінску (*1975), вучыўся ў мастацкім ліцэі ў Мінску і з 1998 года ў Дзюсельдорфскай акадэміі мастацтваў (2004, магістрант), дзе спрабаваў розныя медыя з Герхардам Мерцам і Магдаленай Ецелавай. З 2005 года Андрэй Логінаў жыве і працуе ў Берліне. Яго творы прадстаўлены ў розных мастацкіх калекцыях.

www.andreiloginov.com

На выставе прадстаўлены работы:

• - Шкляныя негатывы (1930-1950 гг.) з Чаромушак, в.

• - Сучасныя адбіткі з арыгінальных шкляных негатываў,

• - Арыгінальны фотазаднік з Чаромушак,

• - Серыя партрэтаў жыхароў Чаромушак (2016-2023).