У самым пачатку свайго нараджэння Кінематограф, нібы дзіця, з асаблівасцямі развіцця, не спяшаўся загаварыць, завошта і атрымаў пасля мянушку "Вялікі нямы".

Гэта быў час пошуку новага спосабу самавыяўлення, мовы кіно, спроба злучыць вопыт і дух тэатральных падмосткаў з тэхнічнымі магчымасцямі новага мастацтва. З гэтай пары развіццё сюжэту і эмацыйныя перажыванні герояў фільма маглі быць выяўлены толькі з дапамогай мовы цела, сімвалічных поз, мімікі і жэстаў. Ніякіх слоў, ніякіх разваг услых, дыялогаў і іншых вербальных вынаходстваў.

Можна ўбачыць некаторыя падобныя рысы ў развіцці і станаўленні нямога кінематографа з развіццём дзіцяці з аўтызмам, калі некаторыя адсутныя важныя функцыі паспяхова кампенсуюцца іншымі магчымасцямі. Так, напрыклад, некаторыя рысы, уласцівыя аўтычнаму індывіду, такія, як абвостраная адчувальнасць, характэрная адхіленасць і праблемы з вербальнай камунікацыяй, якія ствараюць цяжкасці для існавання ў соцыуме, раптам аказваюцца рэдкімі ўласцівасцямі, запатрабаванымі ў творчай дзейнасці. Падобная ізаляцыя мімаволі засцерагае дзяцей і падлеткаў з аўтызмам ад струменя ўсюдыіснай руціннай інфармацыі і сумнеўных каштоўнасцяў, якія нівелююць асобу.

Максіму Лагуну сёння 17 гадоў. Яго шлях мастака пачаўся з засваення культурнай прасторы Арт-студыі Wostrau, у якой ён пачаў маляваць з 6-ці гадоў, што стала ўнікальным спосабам уладкавання і пашырэнні яго жыццёвай тэрыторыі. Праз маляванне адбываўся важны працэс адаптацыі і спазнання навакольнага свету, усведамлення сябе ў ролі самастойнага аўтара. Яго кампазіцыі адрозніваліся дзіўнай дакладнасцю ў адлюстраванні кожнага канкрэтнага прадмета, увагай да драбнюткіх дэталей. У той жа час у яго аўтарскай інтэрпрэтацыі заўсёды прысутнічала асаблівая метафізічная субстанцыя.

Прадстаўленая сёння экспазіцыя графічных работ адлюстроўвае інтэнцыі аўтара, звернутага да тэмы кінематографа. Усё пачыналася з зачаравання Максіма фірмовымі застаўкамі вядомых кінастудый "20-th Century Fox", "Ленфільм" і іншымі, і ўяўленнямі аб тым, што за іх рэкламнымі фасадамі хаваецца чароўны свет кіно. Максіма захапляла віртуальную прастору старога чорна-белага кіно, відавочна, выразнасць цялеснай пластыкі была бліжэйшая і зразумелая яго асабліваму ўспрыманню. Ён любіць прайграваць эпізоды з любімых фільмаў, якія пераглядае па шмат разоў, паўтараючы ўслых ўпадабаныя цытаты, як бы паволі, ператвараючыся ў персанажаў гэтых займальных падзей.

Акрамя таго, групавыя заняткі ў тэатральнай студыі развівалі ў яго пачуцці датычнасці і ўзаемадзеяння з іншымі партнёрамі па сцэне. Усведамляючы кантэкст выставачнага праекта, мы бачым, што мастацкая практыка можа стаць той унікальнай магчымасцю, якая дапамагае індывіду расказаць пра сябе, а нам, гледачам наблізіцца да мяжы разумення чалавека з іншым светаўспрыманнем. Гэта нібы скрыжаванне, на якім магчымая сустрэча і цікавасць сябар да сябра...

Падобны феномен магчымы толькі пры стварэнні неабходнага культурнага пажыўнага асяроддзя пражывання, мэтанакіраванай сумеснай працы сям'і і творчага патэнцыялу арт-студыі.

Тэкст: мастацтвазнаўца, педагог Юрый Іваноў.