engrus
  • 2024
  • 2023
  • 2022
  • 2021
  • 2020
  • 2019
  • 2018
  • 2017
  • 2016
  • 2015
  • 2014
  • 2013
  • 2012
  • 2011
  • 2010
  • 2009
  • 2008
  • 2007
  • 2006
  • 2005
  • 2004
  • 2003
  • 2002
  • 2001
  • 2000
  • 1999
  • 1998
  • 1997
  • 1996
  • 1995
  • 1994
  • 1993
  • 1992
  • 1991
  • 1990
  • 1989
  • 1988
  • 1987
  • 1986
  • 1985
  • 1984
  • 1983
  • 1982
  • 1981
  • 1980
  • 1979
  • 1978
  • 1977
  • 1976
  • 1975
  • 1974
  • 1973
  • 1972
  • 1971
  • 1970
  • 1969
  • 1968
  • 1967
  • 1966
  • 1965
  • 1964
  • 1963
  • 1962
  • 1961
  • 1960
  • 1959
  • 1958
  • 1957
  • 1956
  • 1955
  • 1954
  • 1953
  • 1952
  • 1951
  • 1950
  • 1949
  • 1948
  • 1947
  • 1946
  • 1945
  • 1944
  • 1943
  • 1942
  • 1941
  • 1940
  • 1939
  • 1938
  • 1937
  • 1936
  • 1935
  • 1934
  • 1933
  • 1932
  • 1931
  • 1930
  • 1929
  • 1928
  • 1927
  • 1926
  • 1925
  • 1924
  • 1923
  • 1922
  • 1921
  • 1920
  • 1919
  • 1918
  • 1917
  • 1916
  • 1915
  • 1914
  • 1913
  • 1912
  • 1911
  • 1910
  • 1909
  • 1908
  • 1907
  • 1906
  • 1905
  • 1904
  • 1903
  • 1902
  • 1901
  • 1900
  • 1899
  • 1898
  • 1897
  • 1896
  • 1895
  • 1894
  • 1893
  • 1892
  • 1891
  • 1890
  • 1889
  • 1887
  • 1886
  • 1885
  • 1884
  • 1883
  • 1880
  • 1879
  • 1877
  • 1876
  • 1875
  • 1874
  • 1873
  • 1870
  • 1869
  • 1868
  • 1867
  • 1866
  • 1863
  • 1860
  • 1859
  • 1858
  • 1854
  • 1853
  • 1852
  • 1851
  • 1850
  • 1848
  • 1847
  • 1845
  • 1843
  • 1840
  • 1839
  • 1838
  • 1837
  • 1836
  • 1834
  • 1833
  • 1830
  • 1828
  • 1827
  • 1826
  • 1825
  • 1823
  • 1822
  • 1820
  • 1819
  • 1817
  • 1812
  • 1810
  • 1808
  • 1800
  • 1797
  • 1795
  • 1790
  • 1789
  • 1788
  • 1785
  • 1778
  • 1775
  • 1692
  • 1680
  • 1661
  • 0

2024

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1995

1994

1993

1992

1991

1990

1989

1988

1987

1986

1985

1984

1983

1982

1981

1980

1979

1978

1977

1976

1975

1974

1973

1972

1971

1970

1969

1968

1967

1966

1965

1964

1963

1962

1961

1960

1959

1958

1957

1956

1955

1954

1953

1952

1951

1950

1949

1948

1947

1946

1945

1944

1943

1942

1941

1940

1939

1938

1937

1936

1935

1934

1933

1932

1931

1930

1929

1928

1927

1926

1925

1924

1923

1922

1921

1920

1919

1918

1917

1916

1915

1914

1913

1912

1911

1910

1909

1908

1907

1906

1905

1904

1903

1902

1901

1900

1899

1898

1897

1896

1895

1894

1893

1892

1891

1890

1889

1887

1886

1885

1884

1883

1880

1879

1877

1876

1875

1874

1873

1870

1869

1868

1867

1866

1863

1860

1859

1858

1854

1853

1852

1851

1850

1848

1847

1845

1843

1840

1839

1838

1837

1836

1834

1833

1830

1828

1827

1826

1825

1823

1822

1820

1819

1817

1812

1810

1808

1800

1797

1795

1790

1789

1788

1785

1778

1775

1692

1680

1661

0

Сезоны Веры

Таццяна Ткачова 2017

Выбраныя падзеі

Аўтарскае апісанне праекта:

Маленькая дзяўчынка Вера Зенка з Валожына пераследвала павозку, на якой нямецкія салдаты падчас Другой сусветнай вайны везлі яе цяжарную маці. Ім стала шкада і яны выкінулі яе з таго воза. Вера была на 91-м годзе жыцця, калі мы сустрэліся ўпершыню. Яна называла сваё жыццё "апошнімі сезонамі" і расказвала сваю біяграфію праз тое, што знаходзілася ў яе гардэробе.

Я сустрэлася з Верай у невялікім беларускім горадзе Валожыне ў 2017 годзе, яна ішла ў аптэку. У Веры быў выдатны знешні выгляд, якога не ўсе беларускія жанчыны дазволілі б сабе мець. Яна насіла вялізныя сонцаахоўныя акуляры, клятчастую сукенку, барвовыя шкарпэткі і туфлі. Гэта было каханне з першага погляду. Я падышла да яе, каб пазнаёміцца, і праз пяць хвілін я ўжо сядзела за сталом у яе доме, а яна паказвала мне свае ўборы і расказвала іх гісторыю. Пазней я некалькі разоў наведала Веру ў Валожыне, спыняючыся ў яе на ноч.

Яна пражыла ўсё сваё жыццё ў невялікім горадзе Валожыне, які ў розныя гістарычныя эпохі быў часткай Расійскай імперыі, Польшчы, Савецкага Саюза і зараз Рэспублікі Беларусь. Яе 4 браты і сёстры раз'ехаліся па Украіне і Беларусі. Васіль і Вольга ўжо пакінулі гэтае жыццё, засталіся Ніна і самая малодшая Галіна. Іх бацькі былі сялянскага паходжання — маці працавала на зямлі, а бацька быў "пісьменным" і працаваў у мясцовых уладах, як мы б называлі іх цяпер. Вера засталася ў сваім родным горадзе — выйшла замуж тут, узяла прозвішча мужа Перапеча, нарадзіла траіх дзяцей, працавала і выхоўвала ўнукаў.

Аднойчы Вера сказала мне, што яна жыве сваімі апошнімі сэзонамі, калі кожная вясна можа стаць апошняй. Вера не баялася старэць. Усё яе жыццё знаходзілася ў яе гардэробе: кожная сукенка мела сваю кранальную і рухаючую гісторыю, сваю памяць.

Вера памерла ў лютым 2021 года. Я ніколі не сустракала такой яркай і добрай жанчыны, як Вера.